De Universiteit Utrecht herdenkt de 200ste geboortedag van Franciscus Cornelis Donders. Oogheelkunde was zijn specialiteit. Hij hield zich bezig met afwijkingen aan de ogen, vooral het probleem van scherp zien. Dus hielp Donders bij- en verzienden aan een bril. Probleem opgelost. Was hij dan wel een echte wetenschapper?

F.C. Donders gaf wetenschappelijke verklaringen voor oogafwijkingen. Maar voor de manier van vaststellen en corrigeren van die afwijkingen is er in 200 jaar nog niets veranderd. Je moet nog steeds brillenglazen van verschillende sterkte uitproberen. Het verschil? De opticien onderzoekt de juiste sterkte tegenwoordig, in plaats van de dokter.

F.C. Donders

F.C. Donders. (Foto: Alexander Seitz, Photographic company), Afkomstig uit de collectie van de Dibner Library of the History of Science and Technology

Verbonden met Utrecht

Zou Donders dan anno 2018 ‘slechts’ een opticien zijn geweest? Nee, dat doet Donders grotelijks tekort. Zijn verdienste is dat hij de natuurwetenschappen incorporeerde in de geneeskunde. Daarnaast opende hij in 1858 in Utrecht het eerste oogziekenhuis van Nederland: het Ooglijders Gasthuis voor minder- en onvermogenden. Dit maakt dat zijn naam voor altijd stevig verbonden is aan Utrecht. Geëerd met een standbeeld, een straat en een universitair instituut in Utrecht vanwege zijn grote verdiensten.

Richard Keeler heeft zijn leven lang in de optiek gezeten. In 1993 werd hij Honorary Fellow van het Royal College of Ophthalmologists en na zijn pensioen zette hij een museum op voor oogheelkundige instrumenten. In het Universiteitsmuseum in Utrecht voelde Richard Keeler zich als een kind in de snoepwinkel toen hij daar mocht rondkijken. Zijn speurtocht leidde tot deze selectie van bijzondere instrumenten.

Hoofdfoto: cocoparisienne, via Pixabay