Vandaag gaf ik een presentatietraining aan twintig promovendi. Dit zou inmiddels een walk in the park moeten zijn, ware het niet dat ik me fysiek verre van optimaal voelde. Frappant genoeg gaf ik een van mijn beste trainingen ooit. Ik zie hier een belangrijke les in.
De reistijd is een van de zegeningen van in het hoge noorden wonen terwijl je klanten vooral in de Randstad zitten. Het geroezemoes van de mensen om je heen, het mantra van de schommelingen die door de rijtuigen gaan en de geluiden van de motoren maken van de trein een ideale werkplek. Normaal gebruik ik de uren tussen Assen en mijn Randstedelijke bestemmingen om Facebook en Twitter te checken, mijn mailachterstand weg te werken of de krant te lezen. Ver weg van de rest van het land wonen zorgt ervoor dat ik tegenwoordig ruim op tijd ben en ontspannen aan de start van een training of adviesgesprek verschijn.
Mindfulness
Vandaag kwam daar een extra dimensie bij. Omdat mijn energie en mijn mentale capaciteit beperkt waren, stond dit keer uit puur zelfbehoud alles wat ik deed in dienst van mijn opdracht. Dat begon al in bed. Ik lag er vroeg in, sliep enigszins uit en nam ruim de tijd voor mijn ontbijt. Ondertussen luisterde ik voor de tweede keer naar een lang en rustig meanderend gesprek tussen Sam Harris en Stephen Fry over onder meer de zegeningen mindfulness en meditatie. Daarna stapte ik ruim op tijd op mijn fiets, reed rustig naar het station en nam een kop thee.
Het eerste deel van de reis luisterde ik verder naar het gesprek tussen Fry en Harris, dronk mijn thee, staarde naar het langstrekkende landschap en deed een korte meditatieoefening. Voorbij Lelystad klapte ik mijn laptop open, zette een kalme Spotify playlist aan en frutselde nog wat aan mijn slides. Ik typte een begin van een blog met presentatietips en zocht nog wat praktische details over de middag op in mijn mailprogramma. De ‘urgente’ binnenkomende mails die daar op de loer lagen, negeerde ik. Net als Facebook, LinkedIn en Twitter.
Zo arriveerde ik ruim op tijd en gedwongen mindful op de locatie van de training. De training die volgde was een van mijn beste ooit. Niet ondanks mijn fysieke gesteldheid, maar dankzij. Daar ligt een belangrijke les in over het belang van focus.
Essentialism
Wanneer je de volle beschikking hebt over je mentale en fysieke capaciteiten, betekent dat niet automatisch dat je ze ook nuttig inzet. Overal om je heen en gedurende de hele dag wordt je gebombardeerd met zaken die ontworpen zijn om je primitiefste reflexen aan te spreken. Kleurige icoontjes op je telefoon die leiden tot instantane behoeftebevrediging, schreeuwerige reclameboodschappen, urgentie uitstralende titels van mails en ander digitaal snoepgoed lokken je weg bij wat je eigenlijk moet doen. Als je ook maar in tien procent van de psychologische valstrikken stapt, betekent dat je kostbare hersencellen een aanzienlijk deel van de dag bezig zijn met het verwerken van volstrekt irrelevante informatie. Je laat je leiden door wat Daniel Kahneman je fast mind noemt.
Wanneer je, in mijn geval noodgedwongen, al die impulsen negeert, blijkt dat er eigenlijk heel veel ruimte in een dag zit. En blijk je zelfs met een fractie van je normale hersencapaciteit tot veel in staat. Moet je nagaan wat je kunt als je én volledig de beschikking hebt over je capaciteiten én in staat bent om die gericht in te zetten voor de taak die je hier en nu hebt. Essentialism, the disiplined pursuit of less noemt auteur Greg McKeown dit. Het is de capaciteit om je leven zo in te richten dat je je brein kunt inzetten voor wat belangrijk is. Albert Einstein en Steve Jobs hadden bijvoorbeeld altijd dezelfde kleren aan. De tijd die ze niet gebruikten voor het nadenken over wat ze aan zouden trekken, konden ze besteden aan hun briljante, wereldveranderende ideeën.
Digitale junkfood
Het geheim achter zo’n gefocust leven werd me recent aangereikt door Susan Blackmore. In een interview voor de VPRO Gids vroeg ik haar hoe je kunt ontkomen aan de om aandacht schreeuwende elementen in ons leven (memes). Haar eerste advies is om beter met je aandacht om te leren gaan door te mediteren. Tijdens meditatie leer je herkennen wanneer iets zich opdringt aan je bewustzijn en ontstaat de keuze om er niets mee te doen. Wat dit oplevert begin ik inmiddels voorzichtig te ontdekken dankzij de zeer aan te raden Waking Up Course. Ten tweede is het belangrijk dat je leert wat je ware motieven zijn. Als je weet wat je echt wilt, waar je goed in bent, waar je energie van krijgt, dan weer je ook wat je verliest als je toehapt wanneer Facebook, Twitter of Outlook je digitale junkfood voorschotelt.
Natuurlijk wil ik snel weer up and running zijn, maar meer nog hoop ik dat ik de mentale superkracht die me vandaag ter beschikking stond meeneem naar mijn gezonde leven. Als is het maar een fractie.
Dit blog verscheen eerder op LinkedIn.
