Nu de halve wereld in lockdown zit, is er tijd om vooruit te kijken. Hoe kan de verspreiding van corona straks enigszins beheerst worden, wanneer mensen niet langer thuis hoeven te blijven en weer intensiever met anderen in contact mogen komen? Kunnen apps die onze locatie en ontmoetingen bijhouden, daarbij een rol spelen? Dit artikel geeft een eerste inventarisatie van verschillende mogelijkheden, zonder direct stelling te nemen en barricades te beklimmen. De achterliggende vraag is: moet Nederland ook zulke apps gaan gebruiken, en waarvoor precies?
Om te beginnen is het goed naar de medische kant van de zaak te kijken. Er wordt wereldwijd druk gezocht naar een vaccin dat mensen beschermt tegen infectie. Zo’n vaccin zou veel problemen oplossen, maar bestaat nog niet. Er bestaan wel tests, waarbij een onderscheid gemaakt kan worden tussen tests die vaststellen (1) of je geïnfecteerd bent met corona, en (2) of je immuun bent tegen corona (op basis van de aanwezigheid van anti-lichamen).
Van zulke immuniteit lijkt sprake te zijn als je eenmaal corona gehad hebt. Infectietesten worden nu volop uitgevoerd, maar immuniteitstesten moeten nog van de grond komen. Die laatsten worden natuurlijk belangrijk wanneer het maatschappelijk verkeer weer op gang komt en je zekerheid wil hebben over wie het beste welke rol kan vervullen en waar toegelaten kan worden. Het is voorstelbaar dat organisaties gaan zeggen: je mag alleen bij ons komen als je een immuniteitsbewijs kunt tonen, zeker wanneer (arbeidsrechtelijke) aansprakelijkheden een grotere rol gaan spelen. Kan en moet zoiets ingericht worden?
Corona-monitorapps
In verschillende landen in Azië (bijvoorbeeld in China, Zuid-Korea), maar nu mogelijk ook in Europa, wordt gebruikgemaakt van speciale corona-monitorapps. Daarvan bestaan verschillende varianten, maar het basisidee is dat die apps ervoor zorgen dat mobiele telefoons in elkaars nabijheid berichtjes van elkaar opvangen (via bluetooth). Wanneer de app van een geïnfecteerde – van iemand met een positieve infectietest – uitgelezen wordt, is er informatie over wie in diens nabijheid geweest is. Betrokkenen kunnen dan ingelicht worden, maar mogelijk ook de autoriteiten.
De tijdelijke opslag van de uitgewisselde berichten is nodig omdat corona asymptomatisch is. Mensen die zelf nog niet weten dat ze ziek zijn, kunnen anderen wel infecteren. Voor deze benadering wordt de Engelse term proximity tracing gebruikt.
Om (machts)misbruik te voorkomen en om grootschalig gebruik te bevorderen zijn privacy, security, vertrouwen en betrouwbaarheid doorslaggevend. Een fundamentele keuze is of zulke nabijheidsapps alleen de betrokkene informeren. U bent onlangs in de nabijheid van een geïnfecteerde geweest en krijgt het dringende advies thuis te blijven en contact op te nemen met die-en-die organisatie. Of dat ook de gezondheidsautoriteiten vanuit de app ingelicht worden. In het laatste geval is het nodig dat de app werkt met betrouwbare informatie over de identiteit van alle gebruikers.
Lees verder op het blog iBestuur Online.
Hoofdfoto: Jan Alexander, via Pixabay.
