Lange tijd zat Nederland in een lockdown. Door het vele thuiszitten is de drang naar het onbekende nog groter geworden. Maar mensen vragen zich ook af of ze ooit nog veilig in een vliegtuig kunnen stappen. Gelukkig heb ik door videogames een andere manier van reizen ontdekt.
In de afgelopen twee jaar was reizen amper mogelijk. Door deze nieuwe no-fly zone-wereld had ik wel meer tijd voor een van mijn grote hobby’s: videogames. Ik wilde ergens anders zijn dan in de lockdown. Zodoende was het tijd om avontuurlijke games zoals Uncharted, Bioshock en Assassin’s Creed uit de kast te pakken. Deze games hebben de potentie mij te transporteren naar andere plaatsen en tijden. Naarmate ik langer speelde, kwam ik erachter dat niet het behalen van de hoogste score bevredigend was, maar de reis naar nieuwe plekken en tijden. Ik koos niet meer voor de snelste route, maar voor de toeristische route.
Digitaal op reis
De videogame Assassin’s Creed Odyssey geeft de speler de mogelijkheid om zich te begeven in het oude Griekenland. Uiteraard is de speler dan niet echt in Griekenland geweest, de speler heeft immers niet het vliegtuig gepakt. Hoogleraar Engels en literatuurwetenschap Jonathan Culler aan de Cornell University) stelt in zijn artikel The Semiotics of Tourism dat toeristen graag iets unieks willen zien of ervaren. Hier spelen toeristische trekpleisters op in, volgens Culler: “Het idee om het echte Spanje te zien, het echte Jamaica, het ongerepte, hoe de lokale bevolking echt werkt of leeft, is een belangrijk onderdeel om toerisme te laten werken.” De vraag is dus of toeristen nog wel onvervalst op reis kunnen. Is alles wat toeristen zien wel hoe het echt is of was?
Stel, iemand pakt het vliegtuig naar Griekenland. Grote kans dat de toerist na aankomst opzoekt wat er te doen is, de volgende dag in een tourbus stapt en uitstapt bij een locatie waar ooit een oude tempel heeft gestaan. De toerist ziet een paar omgevallen zuilen, op een bordje staat: “Hier stond ooit één van de grootste tempels van Griekenland”. Culler stelt dat een onopvallend stuk grond een toeristische attractie wordt wanneer het is uitgerust met bijvoorbeeld zo’n bordje.
Markeringen
Culler noemt dit ‘markeringen’. Naarmate er meer markeringen komen op een bepaalde plek, des te aantrekkelijker het is voor de toerist om zich te begeven naar deze plek. De toerist is weliswaar op een plek waar ooit iets stond, maar ziet hij echt deze oude tempel voor zich?
Ik zet mijn Playstation aan en binnen vijf minuten sta ik op dezelfde plek. Ik zie geen markeringen, ik sta midden in een bruisende stad waar handel wordt gedreven, mensen gesprekken hebben over de goden en iemand vraagt aan mij of hij nog met het orakel van Delphi kan spreken. Misschien laten games zoals Assassin’s Creed wel een ‘echtere’ vorm van reizen zien dan in de offline-wereld.
Griekenland
Digitaal reizen als onvervalst alternatief
Volgens Culler creëren foto’s van markeringen een vorm van aanzien. De toerist laat bij thuiskomst maar al te graag zien waar hij is geweest. Vaak ligt de nadruk bij reisfoto’s op zeldzaamheid. Hoe unieker de markering op de foto, hoe beter. Deze vorm van reizen is inmiddels ook in games gaande. Veel hedendaagse games hebben een zogeheten Photo Mode waar je professionele foto’s kunt maken. Intussen zijn er veel in-game fotografen die hun digitale reizen documenteren. Die ontwikkeling van virtuele fotografie laat dus zien dat toeristen games gebruiken als reisbestemming. Wellicht zijn deze digitale game-foto’s zelfs ‘echter’ dan de vakantiefoto’s van de toerist die zo erg op zoek is naar het ‘echte’ oude Griekenland in de offline-wereld.
Sinds de laatste delen heeft de Assassin’s Creed game-reeks de Discovery Tour. In deze versie van het spel zijn er geen missies of doelen, maar kan de speler bij veel plekken een historicus raadplegen. Wellicht kijkt een digitaal toerist wel naar een eeuwenoude tempel waar een historicus meer over kan vertellen. Doordat Ubisoft (de maker van Assassin’s Creed) heeft samengewerkt met historici, kan deze versie van de game worden gezien als een digitaal geschiedenisboek. De Discovery Tour biedt ‘een nieuwe dimensie van leren’ die zelden wordt gezien in andere media. Inmiddels biedt Ubisoft deze software gratis aan en wordt die gebruikt op scholen als nieuwe lesmethode.
Dus toch nog op reis?
Het zou dus geen slecht idee zijn voor niet-gamers om eens de Discovery Tour of Photo Mode uit te proberen. In een publicatie van de Cambridge University Press stellen meerdere docenten op het gebied van geschiedenis, archeologie en geesteswetenschappen van onder andere de Universiteit Leiden dat games voor mensen steeds vaker de belangrijkste ontmoetingsplek zijn met het verleden.
Games zijn dus meer dan alleen tijdverdrijf. Als de hedendaagse toerist het vliegtuig durft te laten staan, doet dat dus niks af maar voegt dat wellicht zelfs iets toe aan de ervaring van reizen. Inmiddels is Nederland weer uit de lockdown, maar door recente versoepelingen neemt het kabinet een enorm risico. Coronaloos reizen lijkt nog ver weg. Gelukkig zijn videogames er nog als onvervalste reisbestemming. Zo kan ik altijd nog op reis, zelfs naar het verleden of de toekomst.
Fotocredits:
Hoofdfoto: In gesprek met Socrates.
Hoofdfoto en illustraties: Assassin’s Creed Odyssey – E3 Fan Kit” Ubisoft, Ubisoft. 16 July 2018.
