Stel, je wil een magazine maken als lekensamenvatting van je proefschrift. Hoe doe je dat dan? Ik mocht al een tijdje bloggen voor wetenschap.nu over microbiologie. Ik dacht dat ik dit aardig onder de knie had toen ik het idee had om een magazine te maken over mijn eigen thesis. Dat bleek niet zo simpel.
Dit is deel 1 in een tweeluik over het maken van een glossy. Deel 2: Hoe je een lekenglossy maakt van je proefschrift, lees je hier.
Als je online zoekt naar handleidingen voor wetenschapsjournalisten, dan waarschuwen die altijd voor de wetenschapper die begint met uitleggen en niet meer zijn mond kan houden. Volgens de wetenschapper zelf zijn alle data interessant en zijn alle resultaten relevant. Voor de wetenschapsjournalist niet. De wetenschapsjournalist wil weten waarom je iets hebt gedaan en wat dit betekent voor de wetenschap of de maatschappij. Als journalist moet je je constant afvragen: ‘who the f* cares?’ Dat is vrij lastig als het jouw eigen onderzoek is. Je ziet waar ik heen ga. Toen ik net begon met deze glossy, vond ik het heel lastig om de belangrijke concepten van randzaken te onderscheiden.
Rare tijd
Het einde van mijn promotieonderzoek was emotioneel ook een rare tijd. Ik schommelde constant heen en weer tussen ‘dit is het belangrijkste dat ik ooit heb gedaan en mensen die dit niet begrijpen betekenen niets voor me’ en ‘dit werk kan niemand iets schelen en wordt uiteindelijk door drie man en een paardenkop gelezen die er meteen duizend fouten uithalen omdat ik een loser ben’. Die gedachtensprongen zijn niet erg behulpzaam.
Dit is onder meer de reden waarom ik aan het magazine begonnen ben toen ik mijn scriptie al had ingediend. Toen kon ik wat neutraler terugkijken op mijn werk. (noot: Ik ben geen loser en mijn werk wordt in het veld gewaardeerd. Maar het is ook niet het belangrijkste dat ik ooit gedaan heb.)
De tweet over de glossy (Foto: Lizah van der Aart)
Een aankondiging op Twitter
Een dag voor mijn promotie postte ik een tweet met de aankondiging dat ik een lekenglossy over mijn proefschrift had gemaakt. Tot mijn stomme verbazing ging deze licht viral. In alle eerlijkheid, ik schrok me een ongeluk. Het viel op dat de meeste retweets en het meeste commentaar vanuit het wetenschappelijke veld zelf kwamen. Veel wetenschappers zien graag meer wetenschapscommunicatie en zouden ook hun PhD-studenten aanbevelen om iets soortgelijks te maken. Niet alleen omdat het leuk is voor jouw vrienden en familie en handig voor studenten. Een samenvatting voor leken is ook een goede voorbereiding voor je daadwerkelijke verdediging.
In mijn geval zat er vijf maanden tussen het inleveren van mijn proefschrift en de verdediging. In de tussentijd was ik alweer naar het buitenland gegaan voor een nieuwe positie op een compleet ander onderwerp. Het maken van een samenvatting heeft me geholpen me te herinneren wat ik nou eigenlijk had gedaan tijdens mijn promotieonderzoek. Door mijn onderzoek te beschrijven voor een breed publiek heb ik daarvan weer een breed overzicht gekregen. Waarom heb ik eigenlijk aan celwanden gewerkt? Tijdens het afronden van een thesis zit je zo vast in details dat je daar niet bij stilstaat.
Een postdoc in Newcastle (Foto: Lizah van der Aart)
Wat heeft die glossy me gebracht?
Wat is het verschil tussen leven voor en na mijn promotie? Als je me een jaar geleden had gevraagd naar welk lab ik het aller-allerliefst zou willen verhuizen om een postdoc te doen, dan zou het dit lab in Newcastle zijn. En wat heb ik een geluk dat ik hier daadwerkelijk ben beland. Ik mag precies het type werk doen dat ik leuk vindt en mag weer samenwerken met een professor die ik heel graag mag. Het is de droom van iedere wetenschapper.
Dit komt natuurlijk niet doordat ik een glossy heb gemaakt. Het maken van de glossy is eerder een symptoom van een algemene interesse in wetenschapscommunicatie. Al tijdens mijn promotie heb ik veel aandacht besteed aan het overbrengen van mijn werk aan een breder publiek door bijvoorbeeld mee te doen aan FameLab. Daarna mocht ik vaker spreken op grotere evenementen. Deze ervaring heeft veel vruchten afgeworpen in mijn algemene werk omdat ik ook op congressen veel gemakkelijker de strekking en het nut van mijn werk toe kon lichten. Laten we eerlijk zijn, als het gaat om jouw specifieke PhD-onderzoek is iedereen behalve jijzelf een leek. Superhandig als je dan wat ervaring hebt met communicatie naar niet-experts.
Dit is deel 1 in een tweeluik. Deel 2: Hoe je een lekenglossy maakt van je proefschrift, lees je hier.
De digitale versie van het magazine is hier te vinden.
Hoofdfoto: Lekenglossy Lizah van der Aart, pagina 4 en 5
